Μελισσοκομία: Γιατί οι μέλισσες έχουν ανάγκη το χιόνι;

Τι δείχνουν τα αποτελέσματα ερευνών που διεξήγαγαν ειδικοί στις ΗΠΑ για την ανάγκη που έχουν οι μέλισσες το χιόνι

Όσο και αν σε πολλούς φαίνεται περίεργο, οι μέλισσες έχουν ανάγκη το χιόνι, το οποίο σπανίζει όλο και περισσότερο στην Ελλάδα.

Όπως αναφέρει το climatebook.gr, πέρα από την αισθητική του αξία, το χιόνι αποτελεί βασικό δομικό στοιχείο των ορεινών οικοσυστημάτων. Ο βασικότερος ρόλος του είναι η τροφοδότηση νερού στα οικοσυστήματα και τα ποτάμια από τα οποία εξαρτόμαστε τόσο εμείς όσο και η άγρια ζωή.

Παράλληλα, για πολλά φυτικά και ζωικά είδη, η χιονοκάλυψη προσφέρει επιπλέον προστασία από ακραίες θερμοκρασιακές διακυμάνσεις και επιτρέπει την είσοδο σε φάσεις λήθαργου ή διάπαυσης, μειώνοντας τις ενεργειακές τους απαιτήσεις.

Ωστόσο, το χιόνι είναι ιδιαίτερα ευάλωτο στην άνοδο της θερμοκρασίας και η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε συρρίκνωση της διάρκειας χιονοκάλυψης, κυρίως κατά τους ανοιξιάτικους μήνες, με άμεσες συνέπειες για τη λειτουργία των ορεινών οικοσυστημάτων.

Σε μία νέα μακροχρόνια μελέτη από τα Βραχώδη Όρη των ΗΠΑ, επιστήμονες ερευνούν τη σχέση μεταξύ άγριων μελισσών και κλιματικών συνθηκών. Μέχρι σήμερα, οι περισσότερες μελέτες για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις μέλισσες επικεντρώνονται σε κοινωνικά είδη, όπως οι βομβίνοι.

Όμως η συντριπτική πλειονότητα των μελισσών παγκοσμίως είναι άγριες, και δεν ζουν σε αποικίες, με κάθε θηλυκό άτομο να φροντίζει μόνο του τους απογόνους του.

Εξετάζοντας 13 είδη «μοναχικών» άγριων μελισσών σε αλπικά υψόμετρα έως 3.000 μέτρα για μια περίοδο εννέα ετών, οι ερευνητές θέλησαν να απαντήσουν σε ένα βασικό ερώτημα: επηρεάζει η κλιματική αλλαγή τις μέλισσες;

Για να το διερευνήσουν, συνδύασαν ετήσιες μετρήσεις του πληθυσμού μελισσών, τη διάρκεια της ανθοφορίας των αλπικών φυτών, καθώς και δύο βασικές κλιματικές μεταβλητές: τη διάρκεια της χιονοκάλυψης και το άθροισμα των «θερμικών βαθμοημερών» – ένα μέτρο της θερμότητας μέσα στη σεζόν που υπολογίζεται αθροίζοντας τις ημέρες όπου η θερμοκρασία ξεπερνά ένα συγκεκριμένο όριο (στην προκειμένη περίπτωση 8 ºC).

Τα αποτελέσματα της έρευνας δίνουν νέο φως στη σχέση μεταξύ των άγριων μελισσών και του χιονιού. Για την πλειονότητα των ειδών που μελετήθηκαν, τα χρόνια με μεγαλύτερη διάρκεια χιονοκάλυψης συνδέονται με περισσότερες μέλισσες την επόμενη χρονιά.

Δηλαδή, το χιόνι φαίνεται να βοηθά άμεσα τις μέλισσες να επιβιώσουν και να αναπαραχθούν. Μάλιστα, ο ρόλος του χιονιού αποδείχθηκε πιο σημαντικός τόσο από τη διάρκεια ανθοφορίας όσο και από την αφθονία των λουλουδιών της προηγούμενης χρονιάς, με καμία από τις δύο παραμέτρους να μην επηρεάζει σημαντικά τους μελλοντικούς πληθυσμούς των μελισσών.

Γιατί όμως το χιόνι είναι τόσο σημαντικό για τις άγριες μέλισσες; Το χιόνι λειτουργεί σαν φυσική κουβέρτα, σταθεροποιώντας τη θερμοκρασία του εδάφους και προστατεύοντας έτσι τις μέλισσες κατά τη χειμερινή διάπαυση – όταν δηλαδή βρίσκονται σε λήθαργο συνήθως κάτω από το έδαφος.

Όταν ο χειμώνας είναι μικρότερος και το χιόνι λιώνει νωρίτερα, οι μέλισσες μπορεί να καταναλώσουν περισσότερη ενέργεια, να εκτεθούν σε επικίνδυνες εναλλαγές θερμοκρασίας (π.χ. απότομος παγετός) ή να «ξυπνήσουν» πρόωρα, με αρνητικές συνέπειες για την επιβίωση και τη γονιμότητά τους.

Η μελέτη αυτή, αν και πραγματοποιήθηκε στα Βραχώδη Όρη, αφορά τις άγριες μέλισσες σε πολλά βουνά παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων και των βουνών της Ελλάδας, όπου η ανοιξιάτικη τήξη του χιονιού έρχεται όλο και νωρίτερα. Έτσι, ένας από τους παράγοντες-κλειδί για τη σταθερότητα των πληθυσμών των μελισσών αποδυναμώνεται.

Το μήνυμα είναι σαφές: η κλιματική αλλαγή δεν επηρεάζει μόνο το πότε ανθίζουν τα φυτά, αλλά και τις αόρατες, χειμερινές φάσεις της ζωής των εντόμων, με την απώλεια του χιονιού να ελλοχεύει αλυσιδωτές συνέπειες για τη βιοποικιλότητα και τη λειτουργία των ορεινών οικοσυστημάτων.

Για να βλέπετε άμεσα τις αναρτήσεις μας ακολουθήστε τη σελίδα μας στο Facebook 

Πηγή:Γιατί οι μέλισσες έχουν ανάγκη το χιόνι;