Washboarding, ολοκάθαρο σημάδι έλλειψης νομής!

 

Το washboarding είναι μια εντυπωσιακή συμπεριφορά  των μελισσών, η οποία για πολλούς αποτελεί ένα μυστήριο.  Οι μέλισσες βγαίνουν από την κυψέλη σε μεγάλους αριθμούς, ανεβαίνουν στο μπροστινό εξωτερικό τοίχωμα της, και ξεκινούν μια χαρακτηριστική μονότονη κίνηση του σώματός τους.

Κρατούν σχετικά σταθερά στο ίδιο σημείο τα δυο πίσω ζευγάρια ποδιών και κουνάνε το σώμα τους μπρος πίσω, τρίβοντας στην επιφάνεια της κυψέλης τις γλώσσες τους. 

Αν και δεν γίνεται συντονισμένα από όλες τις μέλισσες και  υπάρχει σύμπτωση στην μονότονη κίνηση κάποιων από αυτές που συμμετέχουν, μπορούμε να διακρίνουμε ένα μοτίβο. Αν όμως δούμε το φαινόμενο προσεκτικά και εστιάσουμε σε μια μόνο μέλισσα, θα παρατηρήσουμε εύκολα, ότι δεν είναι απαραίτητο η διπλανή της να κάνει την κίνηση ταυτόχρονα.

Δείτε ένα video

Για να καταλάβουμε όμως την συγκεκριμένη συμπεριφορά πρέπει να γνωρίσουμε τα είδη των συμπεριφορών και να την κατατάξουμε σε αυτά.

Ενστικτώδης και αποκτώμενη συμπεριφορά

Σε κάθε είδος στο ζωικό βασίλειο συναντούμε δυο ειδή συμπεριφορών:

α. Οι συμπεριφορές που οφείλονται σε ένστικτα και είναι απαραίτητες για την επιβίωση του είδους. Είναι κοινές για όλο το είδος. Εμφανίζονται ατομικά από μόνες τους ως αποτέλεσμα εσωτερικής παρόρμησης, ανάλογα με τα γονίδια και την ηλικία του ατόμου, και αν δεν αφεθούν εκφραστούν επαρκώς, τότε το άτομο καταστρέφεται νευρολογικά και σωματικά.

β. Οι αποκτώμενες συμπεριφορές που οφείλονται σε εμπειρίες από το περιβάλλον. Αυτές οι συμπεριφορές είναι επίκτητες ή διδάσκονται και μεταβάλλονται ανάλογα το περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσεται το κάθε άτομο.

Ενστικτώδεις συμπεριφορές.

Η μέλισσα τις πρώτες ώρες και ήμερες από την εκκόλαψη της χωρίς καμία καθοδήγηση ή εντολή της βασίλισσας, υιοθετεί ανά ηλικιακή φάση μια σειρά συμπεριφορές. Γίνεται καθαρίστρια, τροφός, αποθηκάριος, κτίστης, συλλέκτρια, φρουρός κλπ.

Αυτές τις συμπεριφορές τις εμφανίζει από μόνης ως εσωτερική παρόρμηση σε κάποια στιγμή της ζωής της και τις εμφανίζει διαδοχικά.

Είναι φανερό ότι πρόκειται για ενστικτώδεις συμπεριφορές στις οποίες η μέλισσα δεν μπορεί να αντισταθεί γιατί την σπρώχνουν σε αυτές τα γονίδια της και μια εσωτερική ορμή. 

Σε μια συγκεκριμένη ηλικία υποχρεούται και ωθείται από τα ένστικτα της να δώσει το βασιλικό πολτό που παράγει  το σώμα της συνεχώς. Κάτι πρέπει να κάνει το κερί της, κάτι πρέπει να κάνει με την γλώσσα της όταν τα ένστικτα την ωθούν να καθαρίσει ή να συλλέξει. Αν δεν κάνει κάτι θα καταστραφεί η ίδια.

Τα ένστικτα της είναι προγραμματισμένα για να εμφανιστούν σε μια συγκεκριμένη φάση της ζωής της και εμφανίζονται χωρίς πρότερη εντολή  ή κάποια φερομόνη/εντολή από την από την βασίλισσα.

Έτσι καθώς οι μέλισσες περνούν από το ένα ηλικιακό στάδιο στο άλλο εμφανίζουν διαδοχικά μια σειρά ενστικτώδεις συμπεριφορές πολύτιμες για την επιβίωση του είδους τους.

Σε όλα τα είδη οι ενστικτώδεις συμπεριφορές έχουν τους ίδιους στόχους αλλά εκφράζονται με διαφορετική μέθοδο και τρόπους.

Οι στόχοι είναι κυρίως η ανεύρεση τροφής, η αποθήκευση της, η άμυνα-ασφάλεια, εξυγίανση, αναπαραγωγή ανατροφή των μικρών. 

Όμως αλλιώς ψάχνει για τροφή ο λύκος κι αλλιώς η μέλισσα! Αλλιώς αποθηκεύει ο σκίουρος αλλιώς αποθηκεύει ο λύκος κι αλλιώς η μέλισσα! Αλλιώς ζευγαρώνει και μεγαλώνει τα κουτάβια ο σκύλος, αλλιώς ο άνθρωπος κι αλλιώς σμηνουργεί και αναπαράγεται το μελίσσι.

Είναι νομίζω σαφές ότι όλες αυτές οι συμπεριφορές είναι ένστικτα που θα εκφραστούν οπωσδήποτε σε συγκεκριμένη ηλικία για κάθε είδος και δεν καταστέλλονται με κανέναν τρόπο.

Για την ακρίβεια αν δεν εκφραστούν όπως ορίζει η φύση τους οδηγούν σε μια συμπεριφορά ανακατεύθυνσης που έχει στόχο την εγκεφαλική αποφόρτιση του ατόμου από την ορμή του ενστίκτου. 

Έτσι θα δούμε -για παράδειγμα- ένα σκύλο που δεν κυνηγά θηράματα να κυνηγά τελικά την ουρά του.

Αποκτώμενη συμπεριφορά

Η αποκτώμενη συμπεριφορά εμφανίζεται μέσα από την εμπειρία  και τα ερεθίσματα που προέρχονται πάντα από το περιβάλλον. Μια τέτοια συμπεριφορά στις μέλισσες είναι η ανθική σταθερότητα και η συλλογή νέκταρος από μόνο ένα λουλούδι σε μια συγκεκριμένη στιγμή.

Όταν μια μέλισσα εντοπίσει μια πηγή νέκταρος επικοινωνεί την πληροφορία στις συντρόφους της μέσω του χορού των μελισσών και δείχνει την κατεύθυνση, την απόσταση και την πηγή της τροφής. Τότε όλες οι άλλες μέλισσες που βρίσκονται σε κατάλληλη ηλικία συλλογής κατευθύνονται προς την τροφή και επικεντρώνονται σε αυτή έναντι άλλων λιγότερο πολύτιμων πηγών τροφής την συγκεκριμένη στιγμή

Αυτός είναι ο λόγος που οι μέλισσες επιλέγουν μια νομή και αφήνουν μια άλλη που ίσως για εμάς είναι πιο πολύτιμη.

Έτσι λοιπόν το να γίνει συλλέκτρια μια μέλισσα είναι ενστικτώδη συμπεριφορά που προκύπτει σαν εσωτερική παρακίνηση σε συγκεκριμένη ηλικία. Ενώ το να πάει σε ενώ συγκεκριμένο σημείο για να βρει ένα ανθισμένο λουλούδι ή μια συγκεκριμένη ανθοφορία μέσα στο δάσος είναι αποκτώμενη συμπεριφορά. Ομοίως αποκτώμενη συμπεριφορά είναι να μείνει στην κυψέλη γιατί έξω δεν έχει κάποια ανθοφορία.

Washboarding

Γνωρίζοντας τα παραπάνω και επικεντρωμένοι στην συγκεκριμένη κίνηση μπορούσε να παρατηρήσουμε ότι δεν την κάνει το σύνολο του μελισσιού αλλά μια συγκεκριμένη ομάδα που βρίσκεται εκτός της κυψέλης. Η συγκεκριμένη ομάδα «δουλεύει» ενστικτωδώς ως αποτέλεσμα εσωτερικής παρόρμησης χωρίς κάποια έξωθεν εντολή (της βασίλισσας πχ),  ούτε κάποια φαινομενική χρησιμότητα. 

Ανακατεύθυνση ενστικτώδους συμπεριφοράς

Άρα δουλεύει από ένστικτο!

Μπορούμε εύκολα να θεωρήσουμε ότι αυτή την κίνηση την κάνει μια συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα μελισσών των οποίων το ένστικτο δεν τις ωθεί να κανουν κάποια άλλη δουλειά εντός της κυψέλης άλλα την συγκεκριμένη.

Μιλώντας για ηλικιακή ομάδα και δια του αποκλεισμού των ηλικιακών ομάδων που εργάζονται εντός της κυψέλης (παραμάνα, τροφός, αποθηκάριος, κτίστης) καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για συλλέκτριες οι οποίες δεν απασχολούνται στην συλλογή προφανής λόγω έλλειψης ανθοφορίας.

Αυτές οι μέλισσες υιοθετούν λοιπόν αυτήν την συμπεριφορά που μοιάζει με την κίνηση πάνω στα άνθη και έχει συμμέτοχη της γλώσσας τους. Το κάνουν με στόχο να  ικανοποιήσουν την βαθιά ενστικτώδη ορμή τους που τους ωθεί έντονα βάση της ηλικίας τους στην συγκεκριμένη συμπεριφορά συλλογής. Την υιοθετούν ως ανακατευθυνόμενη συμπεριφορά, είναι "απομίμηση" συλλογής και την κανουν για να αποφορτιστούν από το ένστικτο

Εμπειρικά ως μελισσοκόμος έχω καταλήξει ότι αυτή η συμπεριφορά είναι ολοκάθαρο σημάδι ότι έξω δεν υπάρχει νομή.

Ότι αυτές είναι μέλισσες που δεν έχουν κάποια δουλειά εντός της κυψέλης καθώς είναι συλλέκτριες και περισσεύουν καθόσον δεν υπάρχει νομή. Κάνουν αυτήν την κίνηση ως ανακατεύθυνση του ενστίκτου τους ώστε να μην καταστραφούν.

Πειραματικά αποδεικνύεται αυτό με παρουσία τροφοδοσίας. Αν προσθέσουμε τροφοδότηση οι συλλέκτριες κατευθύνονται εκεί και η συγκεκριμένη συμπεριφορά εξαφανίζεται.

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του άρθρου με αναφορά στο EL00044 και με ενεργό link...

Στηρίξτε το EL00044 κοινοποιήστε τις αναρτήσεις μας κάντε like κι ακολουθήστε την σελίδα μας στο Facebook