Σφήκες, ο εχθρός προ των πυλών

Με την ονομασία σφήκες χαρακτηρίζονται στην Ελλάδα, έντομα που ανήκουν στις οικογένειες Vespidae και Sphegidae.

 

Σε περιοχές με ήπιο κλίμα και ιδιαίτερα χρονιές με μαλακό χειμώνα, ο αριθμός τους γίνεται τόσο μεγάλος ώστε να προξενούν σημαντική μείωση του πληθυσμού και της παραγωγής ολόκληρων μελισσοκομείων.

Βιολογία των σφηκών

Οι σφήκες είναι κοινωνικά έντομα, ζουν σε αποικίες, που είναι δυνατό να  έχουν μέχρι και 2000 κατοίκους. Κτίζουν τη φωλιά τους συνήθως σε προφυλαγμένους χώρους, σε κοιλότητες μέσα στη γη, ή σε κοιλότητεςβράχων, δένδρων, τοίχων κλπ.

Η φωλιά τους αποτελείται από "κηρήθρες" με εξάγωνα κελιά, κατασκευασμένες όμως από χαρτί, το οποίο φτιάχνουν οι σφήκες από ξύλο, που ζυμώνουν με το σάλιο τους μέχρι να γίνει πολτός. Οι κηρήθρες αυτές είναι παράλληλες, κρεμασμένες η μία κάτω από την άλλη. Έχουν κελιά μόνο στην κάτω επιφάνεια και περιβάλλονται όλες από ένα εξωτερικό περίβλημα από χαρτί, το οποίο από κάτω αφήνει άνοιγμα είσοδο για τη φωλιά . 

Την άνοιξη όταν η θερμοκρασία γίνει ευνοϊκή, γονιμοποιημένα θηλυκά άτομα, οι "βασίλισσες", που διαχείμασαν κρυμμένες στη γη, ψάχνουν και βρίσκουν κατάλληλο μέρος, για να δημιουργήσουν η κάθε μία την αποικία της.

Η "βασίλισσα" κτίζει μόνη της τα πρώτα κελιά και αρχίζει την ωοτοκία πριν συμπληρωθεί το κτίσιμο τους. Περιποιείται μόνη της το γόνο, μέχρι να αναπτυχθούν οι νέες σφήκες, που είναι εργάτριες και στη συνέχεια περιορίζεται μόνο στην ωοτοκία.

Η συλλογή τροφής και νερού το κτίσιμο της φωλιάς, η εκτροφή του γόνου και άλλες εργασίες γίνονται από τις εργάτριες, που δημιουργούνται σε διαδοχικές γενεές στη διαρκώς αυξανόμενη αποικία .

Στις αρχές του φθινοπώρου, οι εργάτριες κτίζουν στην περιφέρεια των κηρήθρων μεγαλύτερα κελιά, στα οποία εκτρέφονται "βασίλισσες" και κηφήνες.

Οι "βασίλισσες" θα γονιμοποιηθούν αλλά δεν θα επιστρέψουν στη φωλιά τους, θα βρουν κατάλληλο χώρο να κρυφτούν και να διαχειμάσουν.

Η παλαιά βασίλισσα θα πεθάνει και η αποικία σιγά θα χαθεί. Την επόμενη άνοιξη, όσες "βασίλισσες διαχειμάσουν, θα δημιουργήσουν νέες αποικίες ".

Οι ενήλικες σφήκες τρέφονται με χυμούς φρούτων και άλλες τροφές.

O γόνος τους για να αναπτυχθεί έχει ανάγκη από ζωικές πρωτεΐνες, τις οποίες οι σφήκες προμηθεύονται από το κρέας σφαγίων, ψαριών κλπ, που βρίσκουν εκτεθειμένα, ή από διάφορα έντομα.

Πηγή κρέατος αποτελούν και οι θώρακες των μελισσών, τις οποίες οι σφήκες είτε βρίσκουν νεκρές, είτε επιτίθενται έξω ή ακόμη και μέσα στην κυψέλη.

Αντιμετώπιση των σφηκών

Οι μέλισσες έχουν αναπτύξει διάφορους μηχανισμούς άμυνας ενάντια στις  σφήκες και όταν τα μελίσσια είναι δυνατά, αντιστέκονται σ' αυτές με επιτυχία.

Γίνονται συνήθως ευάλωτες στα μέσα του καλοκαιριού, που ο πληθυσμός των μελισσιών παρουσιάζει φυσιολογική μείωση, ενώ αντίθετα των σφηκών αυτή την περίοδο φτάνει στο μέγιστο.

Στις περιοχές όπου οι σφήκες προξενούν κάθε χρόνο απώλειες, πρέπει να παίρνονται μέτρα για την αντιμετώπισή τους.

Διατήρηση δυνατών μελισσιών και περιορισμός της εισόδου της κυψέλης με  δικτυωτό διάφραγμα.

 Περιορισμός του αριθμού των σφηκών που υπάρχουν στην περιοχή με:

• Καταστροφή των βασιλισσών, πριν από το κτίσιμο της φωλιάς τους. Ο εντοπισμός τους δεν είναι εύκολος.
• Τοποθέτηση σφηκοπαγίδων νωρίς την άνοιξη.
• Εντοπισμό και καταστροφή της σφηκοφωλιάς.
• Τοποθέτηση παγίδων.
• Παρασκευή δολωμάτων 

Πηγή: Οι κυριότεροι εχθροί του μελισσιού /Σφήκες (Από το Βασίλη Λιάκο)

Για να βλέπετε άμεσα τις αναρτήσεις μας ακολουθήστε την σελίδα μας στο Facebook